Saturday, July 28, 2012
မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်မှု
ဤအခ်က္ကုိ ၾကားသိသည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ရခုိင္က ခ်င္းကုိ ေစာ္ ကားျခင္း သက္သက္ျဖစ္ သည္ဟု မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၾကေၾကာင္း အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ား တြင္ ေဖာ္ထုတ္ ေရးသားၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုိင္းအျဖစ္ မွန္သိရွိႏုိင္ရန္အတြက္ ခူမီး မ်ိဳးႏြယ္စု ၀င္သမုိင္းျပဳစုေရး ေကာ္မီတီမွ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀သည့္ “ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္ စု၀င္သ မုိင္း” စာအုပ္ပါ အခ်က္ အလက္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့သမုိင္းပါ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး ဤေဆာင္းပါးတုိေလးကုိ ျပဳစုေရး သားရျခင္း ျဖစ္ သည္။
ရခုိင့္သမုိင္းႏွင့္ျမန္မာ့သမုိင္း၌ ေအဒီ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္တြင္ ဘုိးေဘာ္ဘုရားက ရခုိင္ျပည္ကုိသိမ္း ပုိက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရခုိင့္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ေန ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ ဆုိၾကျခင္းျဖစ္သည္။ မွန္လွပါသည္။ ဘုိးေတာ္ဘုရားက ရခုိင္ျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္စဥ္ကတည္းက ရခုိင္ျပည္ သည္ ဗမာမင္းလက္ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္ၿပီးျဖစ္သည္။ သုိ႔တည္းမကပါ။ ထိုေခတ္ ရခုိင္ျပည္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဓည၀တီရွိ မဟာျမတ္မုနိဘုရားကုိလည္း အာမရပူရ (မႏၱေလး) သုိ႔ ဗမာဘုရင့္ တပ္မ်ားက သယ္ ေဆာင္သြားခဲ့ၾကသည္ကုိ သမုိင္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရခုိင္ကုိ သိမ္းပုိက္ခဲ့စဥ္က ပလက္၀ၿမိဳ႕ကုိပါ သိမ္းပုိက္ေၾကာင္း သမုိင္းေထာက္ အထား တြင္ မေတြ႕ရွိရပါ။ ခူမီးႏွင့္ရခုိင္သည္ ဘာသာစကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအရ လုံး၀ဆက္ စပ္မႈမရွိေသာ္ လည္း နယ္ေျမခ်င္း တဆက္တစပ္ တည္းရွိ ေသာ သီးျခားလူမ်ိဳး မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ပထမအဂၤလိပ္- ျမန္မာ စစ္ပြဲအၿပီး ၁၈၂၆ခုႏွစ္တြင္ ခ်ဳပ္ဆုိေသာ ရႏၱာပုိစာခ်ဳပ္အရ ေအာက္ျမန္ မာႏုိင္ငံကုိ လက္လႊတ္ခဲ့အၿပီး အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရ က ပလက္၀နယ္ကုိ စစ္ေတြခရုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲ ထားရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ သမုိင္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။ ဤသည္မွာ လြတ္လပ္ေရး မရမီ ခ်င္းျပည္အတြင္းရွိ မင္းတပ္ (ကန္ပက္လက္) နယ္ကုိ ပခုကၠဴခရုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္တြင္ ထားသ ကဲ့သုိ႔ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲမႈေၾကာင့္ ပလက္၀နယ္ကုိ ရခုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္၏ တစိတ္ တ ေဒသအျဖစ္ ထားခဲ့ျခင္းသာ လွ်င္ျဖစ္ သည္။ ရခုိင္က ၄င္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမအတြင္း သြတ္သြင္းခဲ့ျခင္း မဟုတ္သလုိ ပလက္၀နယ္ရွိ ခူမီးလူမ်ိဳးမ်ား၏ ဆႏၵအရ ရခုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သုိ႔ ထည့္သြင္းျခင္းမ်ိဳး လည္းမဟုတ္ ပါ။ စစ္ေအာင္ႏုိင္သည့္ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္၏ လုပ္ရပ္သာ လွ်င္ျဖစ္သည္။ ဆက္လက္၍ ၁၈၆၅- ခုႏွစ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္က ပလက္၀နယ္ကုိ စစ္ေတြခရုိင္မွ ခြဲထုတ္၍ ရခုိင္ေတာင္ တန္းစီရင္စုဟု အမည္ေပးကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မွဴး (superintendant) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴးရုံးကုိ လည္း စစ္ေတြမွ ေမ်ာက္ေတာ္ေက်းရြာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ထုိမွတဆင့္ ပလက္၀နယ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ သည္။
နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔သည္ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ရခုိင္ေတာင္တန္းတရားမဥပေဒ (Arakan Hills Civil Justice Regulation 1874 – ေနာင္တြင္ ၁၉၁၆- ရခုိင္ေတာင္တန္းနည္းဥပေဒ Arakan Hills Regulation 1916 ဟု ျပဌာန္းခဲ့) ကုိ ျပဌာန္းသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔သည္ ရခုိင္ေဒသ ကုိ ေျခကုတ္ ယူ၍ အျခားေသာ ျမန္မာျပည္ ကုိ ၿဖည္းၿဖည္းခ်င္း နယ္ခ်ဲ႕လာခဲ့သည္။ ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္ ၀င္မ်ားေနထုိင္ သည့္ ပလက္၀နယ္ကုိ ၁၈၇၆ ခုႏွစ္တြင္သာ အဂၤလိပ္က စတင္သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ခူမီး မ်ိဳးႏြယ္ စု ၀င္သမုိင္း စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၁၆၅) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္က ရခုိင္ႏွင့္တနသာၤရီကုိ သိမ္းပုိက္စဥ္ က ပလက္၀ သည္ အသိမ္းပုိက္ခံနယ္ေျမထဲ မပါ၀င္ခဲ့ျခင္းသည္ ရခုိင္ျပည္အတြင္း ပလက္၀နယ္ မတည္ရွိခဲ့ ေၾကာင္း ျပသသည့္ အခ်က္ တခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။
နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္က ပလက္၀နယ္ကုိသိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ ၄င္းတုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱယား ခုိင္ မာ ေစေရးအ တြက္ တၿမိဳ႕နယ္ လုံးတြင္ တုိက္သူႀကီးပုိင္နယ္ (၁၈)ခု ဖြဲ႕စည္းကာ ဆယ္အိမ္ေခါင္း (၃၀၀) ထား၍ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၁၈၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္ေခါင္းေဆာင္အၾကီးအကဲ (The Chief of Khumi) အျဖစ္ ေတာင္မင္း လဟာက္ (ရုိက္ခီစုိ) အားေရြး ခ်ယ္ခန္႔ထား ခဲ့ၿပီး ေခါင္းေဆာင္အၾကီးအကဲ တင္ေျမာက္ပြဲ အခမ္းအနားကုိလည္း ကီမုိ (ေခၚ) ေက်ာက္ ပန္း ေတာင္ေပၚတြင္ က်င္းပခဲ့သည္ ဟု ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္စု ၀င္သမုိင္းစာအုပ္တြင္ ေတြ႔ရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရမီ ကာလမ်ား တြင္ ပလက္၀ေဒ သသည္ ခူမီး မ်ိဳးႏြယ္စု တုိက္သူၾကီး၊ ေတာင္သူႀကီးမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ေဒသျဖစ္ ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္သည္။ ဒီထက္ပုိ အ ေရးၾကီးသည္မွာ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲတြင္ ရွိခဲ့၊ မရွိခဲ့ ဆုိသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္ သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပလက္၀နယ္မွ ဦးထပ္လႈိင္ (ခူမီးအမ်ိဳး သား) အား ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ပလက္၀နယ္ မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ (၁) ေနရာႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ ေတာ္ (၁) ေနရာ စုစုေပါင္း အမတ္ ေနရာ (၂) ေနရာ ရရွိခဲ့ၾက သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ တြင္ လြတ္လပ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ခ်ဳပ္ဆုိေသာ သမုိင္း၀င္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လြတ္လပ္ေရး မေပးလွ်င္ မျဖစ္ေတာ့ သည့္ အေျခအေနသုိ႔ေရာက္ လာသည့္အခါ ရန္ကုန္ရွိ အမ်ိဳးသားစုံစမ္းေရးေကာ္မီတီက ပလက္၀ ၿမိဳ႕ကုိ မည္သည့္ ျပည္နယ္တြင္ ထားရွိမည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးရန္ ပလက္၀ နယ္ခံသား ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအား ဖိတ္ေခၚခဲ့ သည္။ ဦးထပ္လႈိင္ အပါအ၀င္ ေဒသကုိယ္စားလွယ္ (၁၀) ဦး ရန္ကုန္သုိ႔သြား ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္ရွိ စုံစမ္းေရးေကာ္မီရွင္မွ ၿဗိတိသွ်လူမ်ိဳး ရိစ္၀ီလ်ံႏွင့္ ေတြ႔ ဆုံခဲ့ၾကၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရရွိလွ်င္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္အား ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵအတုိင္း ရခုိင္ျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္မွ ခြဲထုတ္၍ ခ်င္း ေတာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲ ပူးေပါင္းေစ ရန္ တင္ျပခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း (၉)၊ အပုိဒ္ (၅)၊ ပုဒ္မ (၁၉၆) အရ ပလက္၀နယ္ (ခူမီးေဒသ) အား ရခုိင္တုိင္းမွ ခြဲထုတ္၍ ခ်င္း၀ိေဒသတုိင္းသုိ႔ ထည့္သြင္းဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္မွ ၂၂ ရက္အထိ က်င္းပသည့္ ဖလမ္းညီ လာခံတြင္ ဦးထပ္လႈိင္ဦးေဆာင္သည့္ ပလက္၀နယ္ခံသားမ်ား ကုိယ္စားလွယ္ အေယာက္ (၃၀) သည္ ပလက္၀နယ္ ကုိယ္စားျပဳ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ တက္တက္ၾကြၾကြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ အကယ္၍ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါက အမ်ိဳးသားစုံစမ္းေရးေကာ္မီတီမွ မည္သည့္တုိင္း သုိ႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တြင္ ပါ၀င္လုိ ေၾကာင္း တကူးတက ေမးျမန္း ေနစရာ လုိမည္မဟုတ္ပါ။ ဤအခ်က္က ပလက္၀ေဒသသည္ အဂၤလိပ္ ကုိလုိနီလက္ ေအာက္ မက် ေရာက္မီ မည္သည့္ တုိင္းတပါးသားလက္ေအာက္တြင္မွ် မက်ေရာက္ ခဲ့မႈ၊ ကုိယ့္ၾကမၼာ ကုိယ္ဆုံး ျဖတ္ပုိင္ခြင့္ရွိမႈ၊ ကိုယ့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ကုိယ္ ရပ္တည္ခဲ့မႈကုိ အတိအ လင္းျပသလွ်က္ရွိသည္။
၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္အရျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံဟူ၍ေပၚေပါက္လာျခင္းမရွိမီ၊ ယေန႔အေခၚ အေ၀ၚ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ သည္လည္း မရွိခဲ့ဖူးပါ။ ျပည္မႏွင့္ေတာင္တန္းေဒသ ဟူေသာအသုံး အႏႈန္းမ်ားသာရွိခဲ့သည္၊ လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳကာလႏွင့္ လြတ္လပ္ ေရးအစပုိင္းကာလတြင္ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ျမန္မာလူမ်ိဳး မ်ားတြင္ သာ လြတ္လပ္မႈကုိယ္စီရွိၾကသည္။ အထက္ တြင္ ေဖာ္ျပၿပီး သည့္အတုိင္း ရခုိင္သည္ လြတ္လပ္ ေရးမတုိင္မီ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၄ ႏွစ္လုံးလုံး ဗမာလက္ေအာက္၊ ထုိမွတဆင့့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔၏ လက္ ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
နယ္ခ်ဲ႕မ၀င္ခင္ကာလမ်ားအထိ နယ္ေျမတခုကုိ လူမ်ိဳးတ မ်ိဳးစီက ပုိင္ဆုိင္ၾကသည္။ ရခုိင္လူမ်ိဳး မ်ားက ရခုိင္ျပည္ (ႏုိင္ငံ) ကုိ ပုိင္ဆုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဗမာ သုိ႔မဟုတ္ ကုလားႏွင့္ပူး တြဲပုိင္ဆုိင္ေသာ နယ္ေျမဟူ၍ မရွိခဲ့ပါ၊ ထုိနည္းတူ ခ်င္းျပည္ (ခ်င္းႏုိင္ငံ) ကုိလည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးက ပုိင္ဆုိင္သည္။
ခူမီးလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရခုိင္ဘာသာစကားႏွင့္ လုံး၀မဟပ္စပ္သည့္ ဘာသာစကားကုိ သုံးေသာ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စု၀င္ မ်ားျဖစ္ၾက သည္၊၊ စာအေရးအသားတြင္လည္း အျခားခ်င္း မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား နည္း တူ ေရာမအကၡရာ စကားလုံးမ်ားႏွင့္ကိန္း ဂဏန္းမ်ားကုိ အသုံးျပဳသည္။ ရခုိင္စာ၊ အကၡရာျဖင့္ ခူမီးဘာသာ စကားကုိ ေရးသား၍ မရပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဖက္ဖက္မွ ၾကည့္ေလေလ ရခုိင္ႏွင့္ ေ၀းေလေလ သာျဖစ္ သည္။ ပလက္၀နယ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္၀င္မ်ား၏ သမုိင္းအရ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ ကုိလုိနီႏွင့္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကုိ ခုခံတုိက္ခုိက္ခဲ့မႈမ်ားသမုိင္း၊ ပလက္၀ ၿမိဳ႕နယ္ အဂၤလိပ္လက္ ေအာက္က် ေရာက္ခဲ့ပုံ သမုိင္း၊ ဦးထပ္လႈိင္ႏွင့္ေဒသ ခံကုိယ္စား လွယ္ (၁၀) ဦးက ရန္ကုန္ရွိ စုံစမ္းစစ္ေဆး ေရး ေကာ္မီရွင္ကုိ သြားေရာက္ေတြ႔ဆုံစဥ္ ပလက္၀ နယ္ကုိ ခ်င္းေတာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲ ထည့္ရန္ လြတ္လပ္စြာ တင္ျပႏုိင္ခဲ့ၾကသည့္ အခြင့္အေရးရွိခဲ့မႈ သမုိင္း… စသည္တုိ႔ သည္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ နယ္၏ လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္မႈကုိ ျပသသည့္ သမုိင္း အ ေထာက္အ ထားမ်ား ျဖစ္သည္။
ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ အဘယ္ေၾကာင့္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေန သည့္ ေအအဲလ္ပီ က ၄င္း၏ ဆက္ဆံ ေရးရုံးကုိ ကုိယ့္နယ္ေျမမဟုတ္သည့္ ပလက္၀တြင္ ဖြင့္လွစ္လုိပါသနည္း။ ေအအဲလ္ပီအေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ အစုိးရ လက္ေအာက္တြင္ ေနလုိေသာ ဆႏၵေၾကာင့္လား။ ေနာက္ ကြယ္တြင္ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ အၾကံအစည္မ်ားရွိပါ သနည္း။
မီးစ, တဖက္၊ ေရမႈတ္တဖက္ႏွင့္မူ ထာ၀ရတည္တ့ံသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ မည္သည့္အခါတြင္မွ် တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါေၾကာင္း…….။
http://khonumthungburmese.org/?p=203
Posted in: ဆောင်းပါး
