တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံု ပါ၀င္တဲ့ ပင္လံုကဲ့သို႔ေသာ ညီလာခံၾကီး တစ္ခုကို က်င္းပ ေပးဖို႔ စစ္မွန္တဲ့ တိုင္းရင္းသား အားလံုး ပါ၀င္တဲ့ ညီလာခံတစ္ရပ္ က်င္းပေပး ဖို႕ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ တိုင္းရင္းသား ပါတီမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီ(တစည) အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ ေရး ပါတီ ၁၄ ခု တို႔ အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ နဲ႔ ေတြ႕ ဆံုစဥ္ မွာ ေတာင္း ဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီ ၁၄ ပါတီ ကုိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦး သိန္းစိန္ က ေတြ႔ဆံုမယ္လို႔ ေျပာၾကားလာေၾကာင္း အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔ ႏွင့္ ေတြ႕ ဆံုခဲ့တဲ့ ဇိုမီး ေနရွင္နယ္ ကြန္ဂရက္ မွ ေျပာ ေရး ဆိုခြင့္ရိွသူ ဦး ၀မ္ခမ္းလွ်မ္ က ေျပာ ပါတယ္။
“အဓိကကေတာ့ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ စုရံုးျပီးေတာ့မွ ေတြ႔ဆံုဖို႔ လုပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာတာပဲ”
၂၀၁၅ မတိုင္မီ ပင္လံုကဲ့သို႔ေသာ ညီလာခံၾကီး က်င္းပေပးဖို႔ တိုင္းရင္းသားေတြက ေတာင္းဆိုမႈ ကို ျပည္ေထာင္စု ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း က လက္ခံ ေဆြးေႏြးၾကမယ္ ဆိုျပီး ျပန္လည္ ေျပာၾကား ခဲ့တယ္လို႔ ရွမ္း တိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD ) ပါတီ ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးစိုင္းလိတ္ က VOA ကို ေျပာျပ ပါတယ္။
“၀န္ၾကီးကေတာ့ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ညီလာခံလို႔ေတာ့ မေျပာဘူး၊ ပင္လံုလို က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အစည္းအေ၀း ၾကီး တရပ္ က်ေနာ္တို႔ ၀ိုင္းျပီး လုပ္ၾကတာေပါ့ တဲ့။ ဒီကိစၥကို ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ၂၀၁၄ အတြင္းမွာပဲ အျပီး လုပ္ခ်င္တယ္လို႔ေတာ့ အမိန္႔ရွိပါတယ္”
ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးခရီးမွာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုအားလံုး ပါ၀င္လာေရး ကိစၥရပ္ေတြကိုလည္း ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း က ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဦးစိုင္းလိတ္ က ဆိုပါတယ္။
“ဦးေအာင္မင္း အဓိက ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ ေရရွည္တည္တံ့သြားဖို႔၊ ေနာက္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရး မွာ အားလံုး ၀င္ပါႏိုင္ဖို႔ ၊ ဒါကို သူတို႔ အဓိကထားျပီး လုပ္ေနတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြေရာ၊ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ တျခား တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း၊ လက္နက္ကိုင္ အပစ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ အပါ၊ ေနာက္ ျပည္သူ ေတြ ေလးစား ၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ အလႊာစံု ပါႏိုင္ဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းၾကိဳးပမ္းေနတယ္ေပါ့”
ျမန္မာႏိုင္ငံေဒသ အသီးသီး ရွိၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ရဲ႕ ဘာသာစကားေတြ ျပန္လည္ သင္ၾကားေပးဖို႕ကို တိုင္းရင္းသားေတြက ေတာင္းဆိုမႈကိုလည္း သမၼတၾကီးဆီအထိ တင္ျပေပး သြားမယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာသြားတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေျပာျပ ပါတယ္။
“တိုင္းရင္းသား ဘာသာ စာေပေတြကို သင္ၾကားခြင့္ျပဳဖို႔ေပါ့။ ျပည္နယ္ကို အေျခခံျပီး တိုင္းရင္းသား ဘာသာေတြကို သင္ၾကားခြင့္ျပဳပါ၊ တျခားေသာ တုိင္းရင္းသားငယ္ေတြကိုလည္းပဲ အပိုဘာသာရပ္ အေနနဲ႔ သူတို႔ စိတ္ၾကိဳက္ ဘာသာ အျဖစ္ ျပ႒ာန္းေပးပါ ဆိုတာမ်ိဳးကို ေတာင္းဆိုတယ္။ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း နဲ႔ ၀န္ၾကီး ဦးစိုးသိန္း တို႔က သေဘာတူ လက္ခံတယ္၊ ေက်နပ္ပါတယ္၊ ျဖစ္သင့္ပါ တယ္ တဲ့။ ၀ိုင္း၀န္းၾကိဳးပမ္းၾကတာေပါ့ .. ခင္ဗ်ားတို႔ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးကို ေရးေပးလိုက္ၾကပါ.. သမၼတၾကီး ဆီကို တင္ျပေပးမယ္.. ခင္ဗ်ားတို႔ သမၼတၾကီးနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ရေအာင္လည္း ၾကိဳးစားေပး မယ္၊ ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ေရးတဲ့အတိုင္း ေျပာၾကပါ.. သူတို႔လည္း ထပ္ျပီးေတာ့ ေျပာေပးမယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္”
ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔ကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဟာ ဒီမိုကရက္တစ္မိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီ နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ခဲ့ပါေသးတယ္။ အခုလို ၁၉၉၀ ေရြးကာက္ပြဲမွာ အနိင္ရခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြအပါအ၀င္ အျခားေသာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ဒုတိယအၾကိမ္ ေတြ႕ ဆံုမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
http://burmese.voanews.com/content/ethnics-conference-07-24-12/1444314.html